نگاهی به تاریخچه و پیدایش گروه داعش
سومین گروه بزرگ و مخوف تروریستی در جهان

مقدمه

گروه  داعش در نزدیکی مرز عربستان سعودی،  در صحرای استان الانبار عراق که مرز وسیعی با عربستان دارد  شروع به شکل گیری نمود. بدلیل شرایط صحرایی و دور افتاده استان الانبار،  این منطقه  کم  جمعیت ، تقریبا خالی از سکنه  و بدور از کنترل کامل نظامی هست

 این گروه در اوایل سال‌های جنگ عراق تاسیس شد. در سال 2004 متعهد به وفاداری و حمایت از القاعده شده و به عنوان القاعده عراق مشهور شد. در 15 اکتبر 2006 این گروه، به یک سازمان فراگیر برای گروه‌های شورشی عراق تحت عنوان حکومت اسلامی عراق تبدیل شد..تحلیلگران  گروه داعش را بازوی اصلی القاعده در منطقه می‌دانند،  اما بدلیل اختلافات ، جنایات و وحشی گری های علنی آن، القاعده به طور رسمی ادعای داعش را مبنی بر وابستگی به آن در سال های بعد رد کرد. گروه داعش از حمایت عربستان و قطر و یکسری کشورهای خلیج فارس  و غربی که منافع مشترکی دارند برخوردار است. گروه داعش با استفاده از مرزمشترک با عربستان و سوریه  و دریافت تسلیحات و کمک های نظامی ازطریق این مرزها  فعالیت های خود را در این چند سال در سوریه با تمام قوا پیش برده است. این  گروهک تروریستی  به  آسودگی از مرز بی در و پیکر عربستان با صحرای الانبار، هر چه را می‌خواستند به عراق و سپس از مرزهای مشابه با سوریه، به مناطق درگیری می‌رسانند. پس از فعال شدن دستگاه امنیتی عراق و مسدود شدن راه عبور تسلیحات داعش از طریق مرزهای عراق  به سوریه گروه داعش در تقابل با ارتش عراق  فعالیت هایش در عراق نیزشدت گرفت و در یک سال گذشته به جنگ و درگیری در یکسری شهرهای عراق مبادرت نموده و بخش هایی از استان های مرزی عراق را به تصرف خویش درآورده است.

هدف از تأسیس داعش

 گروه  موسوم به دولت اسلامی عراق و شام با نام اختصاری داعش یک گروه  تروریستی  مسلح با  اندیشه و شیوه سلفی جهادی می باشد و اعضای آن تشکیل خلافت اسلامی و اجرای شریعت در عراق و سوریه را هدف نهایی شان انتخاب کرده اند.

گروه  داعش به رهبری ابوبکر البغدادی علیه دولت‌های عراق و سوریه و گروه‌های مخالف دولت سوریه وارد جنگ شده‌است.این گروه  پس از گذشت چند  سال  از تاسیس اش با پیشروی های خود بخش هایی از سوریه و عراق را به  تصرف  در آورده است .

 به گزارش خبرگزاری ها گروه داعش سومین گروه تروریستی جهان و یکی از گروه های قدرتمند سلفی و تفکیری با اعتقادات افراطی و بغایت ارتجاعی می باشد.

 تاریخچه پیدایش گروه

در سال  2004 میلادی  تشکیل گروه “ جماعة توحید و جهاد” به سرکردگی “ابومصعب الزرقاوی” درعراق اعلام شد و بیعت آن با “اسامه بن لادن” سرکرده سابق “القاعده”، این گروه  را به شاخه سازمان القاعده در عراق تبدیل نمود.این گروه با گسترش عملیات خود به یکی از قدرتمندترین گروه‌های تروریستی در عراق تبدیل شد، تا اینکه الزرقاوی در سال 2006 در اظهاراتی ضبط شده به صورت مصور از تشکیل “شورای مجاهدین” به سرکردگی “عبدالله رشید البغدادی” خبر داد.پس از هلاکت زرقاوی در سال 2006 “ابوحمزه المهاجر” به عنوان سرکرده این گروه تعیین شد.

سپس در پایان همین سال نیز گروه “دولت اسلامی عراق” به ریاست “ابوعمر البغدادی” تشکیل شد.
تشکیل دولت اسلامی عراق در 15 اکتبر 2006 در پی نشست چندین گروه مسلح اعلام شد که در چارچوب معاهده موسوم به"حلف المطیبین"، ابوعمر البغدادی را به عنوان سرکرده این گروه جدید انتخاب کردند. این گروه از زمان تشکیل حملات تروریستی بسیاری را در عراق برعهده گرفت

دوران سرکردگی ابوعمر شاهد گسترش عملیاتهای تروریستی همزمان همانند حمله به بانک مرکزی، وزارت دادگستری، یورش به زندانهای ابوغریب و الحوت بود

سرانجام در تاریخ دوشنبه 19 آوریل 2010 میلادی، نظامیان آمریکایی و عراقی طی یک عملیات نظامی در منطقه الثرثار، محلی را هدف قرار دادند که ابوعمر البغدادی و ابوحمزه المهاجر در آن حضور داشتند، پس از درگیریهای شدید میان دو طرف، در آن محل  دو سرکرده تروریستها به هلاکت رسیدند و تصویر اجساد آنها در رسانه ها منتشر شد، یک هفته بعد، این گروه تروریستی در بیانیه ای هلاکت البغدادی و المهاجر را رسما اعلام کرد و پس از حدود 10 روز، مجلس شورای دولت اسلامی عراق و شام ابوبکر البغدادی را به عنوان جانشین ابوعمر البغدادی و الناصرالدین الله سلیمان را به عنوان وزیر جنگ خود انتخاب کرد.با روی کار آمدن ابوبکر البغدادی، دامنه عملیات و حملات این گروه تروریستی مجددا وسعت گرفت و همزمان با آغاز بحران در سوریه، عناصر این گروه در سوریه نیز فعال شدند.

-پس از آغاز بحران سوریه و درگیری گروه های تروریستی و مسلح مختلف با ارتش سوریه، گروه های تروریستی نیز در بین خود دچار اختلافات متعددی شدند وبه چند گروه با عناوین  گروه  ارتش ازاد و ... تقسیم شدند..که علاوه بر جنگ با ارتش سوریه باهمدیگر نیز به جنگ و نبرد می پردازند.در اواخر سال 2011، گروه موسوم به جبهه النصره به سرکردگی ابومحمد الجولانی اعلام موجودیت کرد و طولی نکشید که توانمندی این گروه تروریستی با توجه به حمایتهای گسترده برخی کشورهای منطقه ای به طور چشمگیری افزایش یافت تا در طی چند ماه به یکی از مهمترین و قدرتمندترین گروههای مسلح در سوریه تبدیل شود.

در روز نهم آوریل 2013 میلادی، یک پیام صوتی از طریق شبکه شیوخ الاسلام منتسب به ابوبکر البغدادی پخش شد که در آن اعلام می کند که جبهه النصره امتداد دولت اسلامی عراق است و در این نوار، تشکیل "گروه دولت اسلامی عراق و شام "(داعش) را با ادغام جبهه النصره و دولت اسلامی عراق اعلام کرد.

پیدایش اختلافات

با آغاز اختلافات و درگیری‌ها بین عناصر  دوجبهه النصره و داعش در سوریه، طولی نکشید که یک نوار صوتی منتسب به ابومحمد الجولانی پخش شد که در این نوار از رابطه خود با دولت اسلامی عراق سخن می گوید، اما وی ایده ادغام با این گروه را نپذیرفته و بیعت خود را با شبکه القاعده اعلام می کند،

سرانجام “ایمن الظواهری” سرکرده القاعده تصمیم “ابوبکر البغدادی” رئیس گروه دولت اسلامی در عراق برای ادغام گروه خود با جبهه النصره را لغو کرد.
الظواهری تأکید کرد که فعالیتهای “دولت اسلامی در عراق” فقط به عراق منحصر شود.

ولی این موضوع برای سرکرده داعش خوشایند نبود، به صورتیکه البغدادی، در نواری صوتی اعلام کرد که با درخواست ایمن الظواهری، برای لغو گروه داعش و جدایی از جبهه النصره، مخالف است.وی گفت: “گروه دولت اسلامی عراق و شام تا زمانی که نبض ما می‌زند و خون در رگ‌هایمان جاریست باقی خواهد ماند وحاضر به عقب نشینی و چانه زدن نیست.”

با وجود این اختلافات،  این دوگروه  چندین عملیات تروریستی مشترک را در مناطقی که در عراق و سوریه حضور دارند، انجام دادند.

داعش با بهره برداری از تسلیحات پیشرفته و کمک های مالی قابل توجه به سرعت خود را به مناطقی که گروههای مسلح مخالف سوریه در نبرد با ارتش این کشور تصرف کرده بودند تحمیل کرد و به نوعی مناطق گسترده ای از امتداد رود فرات و بخش گسترده ای از شمال سوریه را به محل تاخت و تاز خود تبدیل نمود آمریکا این گروه را در فهرست گروههای تروریستی خود قرارداده است

مناطق تحت نفوذ داعش در عراق و سوریه

 درعراقشش استان سنی نشین یا آنچه به مثلث سنی معروف است، مراکز حضور تروریستهای داعش است.
 در سوریه در مناطقی از استانهای الرقه، حلب، حومه لاذقیه، ریف دمشق، دیرالزور، حمص، حماه، الحسکه و ادلب پراکنده هستند و در برخی از این مناطق نیز کنترل کامل را به دست گرفته‌اند. میزان نفوذ آنها از استانی به استان دیگر متفاوت است تصمیم این گروه تروریستی برای تحت کنترل در آوردن دیگر گروه های مسلح در سوریه به درگیریهای خونباری میان این گروه های تروریستی منجر شده است.
امکانات نظامی داعش
گروه داعش در حال حاضر تعداد زیادی تانک، موشک و خودروهای زرهی و انواع سلاح در اختیار دارد که از حامیان خود به ویژه عربستان و قطر دریافت کرده است.برخی منابع اعلام می کنند که این گروه تروریستی، 15 هزار جنگجو دارد.

 دریک تعبیر دیگر  نقل شده : بر اساس برآورد کارشناسان 7000 جنگجو از اتباع کشورهای مختلف جهان را در خود جای داده است و در حال حاضر در سه جبهه درگیر است. عراق سوریه و در ادامه با پذیرش مسئولیت برخی از انفجارهای لبنان نشان داد قلمروش را تا لبنان گسترش داده است.

تابعیت و هویت اعضای داعش پس از کشف اجساد و یا دستگیری اعضای این گروه تروریستی نشان می دهد که بیشتر این تروریستها با همکاری برخی طرفهای منطقه ای از عربستان، لیبی، یمن و چند کشور دیگر جمع آوری و سازماندهی شده اند سلاح و مهمات و تجهیزات این گروه نیز بیانگر حمایت گسترده مالی و تسلیحاتی طرفهای منطقه‌ای مانند عربستان و قطر از این گروه تروریستی است.افزون بر پول هایی که از سوی کشورهای خلیج فارس برای این گروه ارسال می شود، تسلط داعش بر حوزه های نفتی سوریه نیز باعث افزایش توان مالی آن گردیده است .

جنایت داعش در سوریه

خشم عمومی مردم سوریه از داعش زمانی شدت گرفت که این گروه پنج تن از کارکنان سازمان پزشکان بدون مرز را ربود و اجساد بسیاری از زندانیان خود را که آثار شکنجه بر آنها مشخص بود را علنی کرد

عملکرد داعش در عراق و سوریه تا حدی تندروانه بود که حتی ایمن ظواهری سرکرده القاعده علیه عملکرد کورکورانه این گروه در برابر اهل سنت و شیعه انتقاد کرد.داعش در سوریه دهها نفر از فعالان سازمان های بشردوستان، روزنامه نگاران، فعالان عرب، کرد ، مسیحی و علوی را زندانی کرد تا دامنه دشمنی با این گروه در میان طوایف مختلف سوری افزایش یابد.

جنایات و اقدامات در عراق

عناصر داعش در مناطق محدودی از برخی استانهای عراق به ویژه استان “الانبار” حضور دارند و عملیات تروریستی در کل عراق را پوشش می دهند.

تروریستهای داعش در 21/7/2012 از آزادی هزاران زندانی از زندان التاجی زندان مرکزی بغداد خبر دادنده بودند.
داعش همچنین در 2013/9/29 مقر امنیت کل(آسایش) را در شهر اربیل مرکز کردستان عراق با خودروهای بمبگذاری شده و تروریستهای انتحاری هدف قرار داد.

بر اساس گزارشها و آمار منتشر شده، داعش در نیمه دوم سال 2013 نزدیک به 1400 خانه را در عراق منفجر و ویران کرد. طی این حملات 1996 نفر کشته و 3021 نفر زخمی شدند

از اواخر دسامبر 2013 و اوایل سال 2014 و با آغاز عملیات نیرهای ارتش عراق برای پاکسازی الانبار، وارد شهر فلوجه در این استان شدند. اولین اقدامات علنی و گسترده داعش در منطقه فلوجه عراق صورت گرفت

در دی 1392/ژانویه 2014 پس از به آتش کشیدن چادر معترضین در استان‌های سنی‌نشین عراق توسط نیروهای امنیتی، و عقب نشینی ارتش از دو شهر رمادی و فلوجه، نیروهای دولت اسلامی عراق و شام از این فرصت استفاده کرده و نیمی از شهر فلوجه و قسمتی از شهر رمادی را به تصرف خود درآورده و در این دو شهر به ایجاد ایستگاه‌های ایست و بازرسی مبادرت کردند

ارتش عراق در 14 دی ماه اعلام کرد که پس از دو روز درگیری با اعضای داعش در رشته‌کوه حمرین توانست آنان را از این منطقه بیرون برآند. داعش نیز به طرف استان صلاح‌الدین عقب نشینی کرد. عناصر گروهک تروریستی داعش، پنجشنبه شب 8 خردادماه 1393، 150 دانش آموز دختر و پسر دبیرستانی کرد ساکن منطقه عین العرب که برای شرکت در امتحان نهایی، عازم حلب بودند، ربودند. عناصر داعش، در همان روز، 193 تن از شهروندان کُرد را نیز که 17 تا 70 سال سن داشتند، در منطقه قباسین واقع در حومه شهر الباب در استان حلب ربودند و به جستجوی خانه به خانه این منطقه پرداختند.

چندی پیش این گروه تروریستی در سامرا و تا چند متری حرم آهل بیت پیشروی کردند که مدافعان حرمین امامین عسگریین از تحرکات فتنه گرانه آنها جلوگیری کردند

حمله به شمال عراق

در ژوئن 2014 / 20 خرداد 93 پنج هزار نفر از افراد مسلح داعش بطور کامل شهر موصل را به تصرف درآوردند و همه شهر را در اختیار گرفتند. این در حالی است که قبل از این آمار تنها سه هزار نفر از نیروهای داعش در شهر مستقر بودند که دو هزار و پانصد نفر آنها از خارج از این استان آمده بودند و با سرویسهای اطلاعاتی موجود در شهر موصل و پانصد نیروی دیگر موجود در این شهر توانستد شهر را به تصرف درآورند و نیروهای خود را افزایش دهند. این افراد با حمله به زندان بادوش در نینوا بیش از هزار و چهارصد زندانی را آزاد کردند. افراد مسلح همچنین به زندان التسفیرات و زندان مدیریت مبارزه با تروریسم در این منطقه حمله کردند و دهها زندانی را از این دو زندان آزاد کردند. همچنین انبارهای ذخیره مواد تسلیحاتی استان الانبار، مراکز امنیتی و نظامی و ساختمان شعبه‌ای از بانک مرکزی در منطقه الدواسه را در دست گرفتند. افراد مسلح با حمله به انبارهای سلاح همه انواع سلاحهای سنگین از جمله بالگردها و خودروهای زرهی و تانکها را تصاحب کردند. شورشیان، کنسولگری ترکیه را در این شهر تصرف کردند.

 آنها سودای ایجاد حکومت باصطلاح شام را دارند شام قدیم عبارت است از بخش هایی از کشورهای اردن لبنان فلسطین  و بخش هایی از ترکیه  تا سرزمین عراق و سوریه!

وضعیت گروه داعش و سرکرده آن

رهبری این گروه  ابوبکر البغدادی اهل عراق فردی بسیار جاه طلب و آرزوهای بلند پروازانه ای دارد و استفاده از عبارت دولت اسلامی شام وعراق در نام این گروه از آن جمله است.تاخت و تاز گروه داعش به سوریه آشکارا باعث به چالش کشیده شدن رهبری همه جانبه القاعده و بروز اختلافاتی میان این دو گروه شده است .

رهبری القاعده از مدت ها قبل تاثیرات منفی وحشیگری های این گروه در عراق و سوریه را دریافته است. بمب گذاری های گروه دولت اسلامی شام و عراق اغلب باعث کشتار وسیع بیگناهان از جمله سنی ها شده است. گروه دولت اسلامی با ممنوع کردن کشیدن سیگار به زنانی که پوشش اسلامی ندارند حمله و سخت ترین تنبیهات از جمله گردن زدن مردم در مناطق تحت کنترلش را معمول داشته است

در ماه می این گروه سه عضو یک فرقه علوی را که از شیعیان نزدیک به خانواده بشار اسد بودند، بدون هیچگونه تشریفات قانونی در شهر دیر الزور اعدام کرد. این گروه حتی روی سوری هایی که علیه رفتارهای این گروه دست به اعتراض می زنند، آتش می گشاید .

فضای مجازی پر است از فیلم ها و تصاویر اقدامات وحشیانه این گروه: از بریدن سر تا فوتبال بازی کردن با این سرها.

داعش پس از تسلط برشهرالرقه قوانینی را وضع کرد که عدول از آنها مستوجب مجازات سنگین می‌باشد. فهرست این قوانین به شرح زیر هستند:

1 ممنوعیت پوشیدن شلوار جین برای زنان

2 ممنوعیت پوشیدن شلوار جین توسط مردان کمر باریک

3 ممنوعیت کوتاه کردن مو

4 ممنوعیت نشستن زنان بر صندلی

5 ممنوعیت ورود مردان به مغازه‌های خیاطی زنانه

6 ممنوعیت تبلیغ آرایشگاه‌های زنانه

7 ممنوعیت استفاده از کلمه داعش

8 ممنوعیت مراجعه زنان به دکتر زنان و زایمان

9 ممنوعیت شانه کردن موی سر و صورت برای مردان

10 ممنوعیت کشیدن سیگار و قلیان

خشونت و وحشی گری های داعش تا جایی پیش رفته است که هم اکنون گروه های شورشی، حتی جبهه النصره علیه این گروه اعلام جنگ کرده و رسما به جان هم افتاده اند. تاکنون درگیری های میان شورشیان سوری، 482 کشته بر جای گذاشته است.

 عناصر گروه داعش مانند “جبهه النصره” از بی رحم ترین تروریستهای حاضر در سوریه و عراق هستند. فیلم‌ها و تصاویر منتشر شده از جنایتهای این گروه تروریستی موجب شد که حامیان گروه‌های مسلح در سوریه مدعی شوند که از این گروه حمایت نمی‌کنند. حتی برخی گروه‌ها نیز برای افزایش دریافت حمایتهای بین المللی خود را مخالف این گروه جلوه داده و با داعش وارد جنگ شده‌اند.

با توجه به گستردگی کمک‌های مالی، تسلیحاتی و لجستیکی که با آغاز جنگ در سوریه به این کشور سرازیر شده است؛ تلاش گروه‌های مسلح به ویژه داعش برای دستیابی هرچه بیشتر به این کمکها و سلطه بر گروه‌های دیگر شدت گرفت که این امر موجب آغاز جنگ و درگیری گروه‌های مسلح با یکدیگر شد.اما با وجود اعلام برائت حامیان گروه‌های مسلح از داعش و جبهه النصره، کمکهای حامیان خارجی همچنان به دست این دو گروه می‌رسد. این کمکها در قالب حمایتهای مالی، تسلیحاتی، لجستیکی، اطلاعاتی، آموزشی و غیره از سوی حامیانی مانند عربستان و قطر و ترکیه به همراه چند کشور غربی، موجب ادامه جنگ و ویرانی در سوریه شده است. و حال دامنه آن تا عراق نیزگسترش یافته. بر اساس گزارش مرکز ملی مطالعات تروریست و مبارزه با فعالیت‌های تروریستی" "داعش" سومین گروه تروریستی و جنایتکار جهان است.

تشکیلات و فرماندهی

گروه داعش یک ساختار سازمانی دارد که متشکل از امرای مناطق و مجالس “شورای مجاهدین” و فرماندهان عملیاتی است اما این امور سازمانی و تشکیلاتی به طور کاملا محرمانه است و برخی پژوهشگران امور سیاسی اشاره می کنند که فرماندهان داعش در سوریه از امرای شبکه القاعده در عراق دنباله روی می کنند.

برآوردی از تاثیرات

از سوم دسامبر کنترل شهرهای فلوجه و رمادی از شهرهای استان الانبار را به دست گرفت اما از نگاه کارشناسان این اقدام باعث نمایان شدن ماهیت این گروه شده و در واقع حضور داعش در شهرهای استان الانبار، حتی گروههای مسلح عشایری موسوم به شوراهای بیداری را باز هم به تکاپو واداشت تا در کنار ارتش عراق علیه القاعده بجنگند.

مخالفت بسیاری از اهل سنت با داعش، نه تنها به دلیل تندروی این گروه است بلکه حضور جنگجویان خارجی که از هر گونه جنایتی فروگذار نمیکنند است که در نهایت سبب شده تا اقبال عمومی همه مردم سوریه حتی گروههای تندرو منتسب به اهل سنت نیز به این گروه همواره با ملاحظاتی همراه باشد.

و اقدامات جنایتکارانه اخیر گروه داعش در یکی از شهرهای عراق، موصل..از کشتن امام جمعه شهر و اعدام غیرنظامیان تا اسیر وزندانی کردن و کشتن مردم بی پناه اعم از سنی و شیعه چهره وحشی و اعتقادات بنیادگرانه و سلفی آن را بیش از پیش روشن ساخته است.

اکنون رهبران مذهبی شیعه و سنی هماهنگ با هم برعلیه این گروه تکفیری اعلام جهاد نمودند ودهها هزار از اهالی شیعه و سنی عراق برای مقابله با آنان به دعوت جهاد لبیک گفتند.